Bộ Thông tin và Truyền thông

Tổng quan về SMTP

Tiêu chuẩn Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) – Giao thức truyền thư đơn giản là một tiêu chuẩn do Nhóm chuyên trách kỹ thuật Internet - Internet Engineering Task Force (IETF) phát hành.

Phiên bản đầu tiên của SMTP được IETF công bố tại RFC 821 vào tháng 08/1982. Sau đó, có một số đặc tả bổ sung, hỗ trợ truyền thư điện tử về yêu cầu hệ thống tên miền tạiRFC 1035 (tháng 11/1987) và chỉ báo cho truyền thư tại RFC 974 (tháng 01/1986); ngoài ra là những đặc tả về yêu cầu trong việc thực hiện các máy chủ Internet tại RFC 1123(tháng 10/1989), đặc tả những mở rộng dịch vụ cho SMTP tại RFC 1869 (tháng 11/1965). SMTP được cập nhật thêm lần nữa vào tháng 04/2001 tại RFC 2821 trước khi được cập nhật lần cuối tại RFC 5321 vào tháng 10/2008. Trong đó, RFC (Request for Comments) là những tài liệu kỹ thuật và tổ chức về Internet, bao gồm những tài liệu đặc tả kỹ thuật và chính sách được tổ chức IETF phát hành.

Mục tiêu chính của SMTP là truyền thư tin cậy và hiệu quả trên môi trường mạng, SMTP độc lập với hệ thống con truyền thư cụ thể và chỉ yêu cầu luồng dữ liệu có thứ tự đáng tin cậy. Một đặc tính quan trọng của SMTP là khả năng truyền thư thông qua nhiều mạng khác nhau, thường được gọi là “chuyển tiếp thư SMTP”. Khi một tiến trình sử dụng SMTP, tiến trình này có thể truyền thư đến một tiến trình khác trên cùng mạng hay qua mạng khác thông qua một tiến trình đóng vai trò là chuyển tiếp hay một tiến trình đóng vai trò là cổng có khả năng truy cập đến tất cả các mạng.

Mô hình SMTP

Việc thiết kế SMTP dựa trên mô hình giao tiếp như sau:

Hình 1: Mô hình sử dụng SMTP (Nguồn: RFC 5321, Simple Mail Transfer Protocol)

Để gửi một thông điệp đến máy chủ SMTP (SMTP server), máy khách SMTP (SMTP client) thiết lập một kênh truyền hai chiều với máy chủ SMTP. Phiên làm việc SMTP được khởi tạo khi một máy khách SMTP mở một kết nối đến máy chủ SMTP và máy chủ SMTP trả lời bằng một thông điệp mở kết nối; sau đó máy khách SMTP gửi một thông điệp chào thông qua câu lệnh HELO hoặc EHLO đến máy chủ SMTP kèm theo định danh của máy khách SMTP, đồng thời thể hiện máy khách SMTP sẵn sàng tiếp nhận và xử lý các câu lệnh. Sau khi kênh truyền đã được thiết lập và kết thúc việc khởi tạo kết nối, máy khách SMTP sẽ khởi tạo một giao dịch thông điệp. Giao dịch này sẽ bao gồm một tập các câu lệnh để xác định điểm xuất phát và đích đến của thông điệp cần gửi.

Có ba bước trong các giao dịch thư SMTP:

- Phiên giao dịch bắt đầu với một lệnh MAIL cho biết định danh bên gửi.

- Bước thứ hai là một chuỗi các lệnh RCPT để xác định thông tin của bên nhận.

- Cuối cùng, một lệnh DATA khởi tạo việc truyền dữ liệu thư và được ngắt kết nối bởi một dấu hiệu dữ liệu “kết thúc thư”, đồng thời cũng khẳng định giao dịch.

Máy chủ SMTP sẽ trả lời từng câu lệnh từ máy khách SMTP để khẳng định câu lệnh đã được xử lý. Ngay khi thông điệp đã được gửi đi, máy khách SMTP có thể yêu cầu đóng kết nối hiện tại thông qua câu lệnh QUIT hoặc có thể khởi tạo một giao dịch khác.

Trong một số trường hợp, khi thông tin về địa chỉ đến không chính xác nhưng bên nhận lại biết rõ địa chỉ này, máy chủ SMTP có thể chuyển tiếp thư này đến địa chỉ đến mong muốn hoặc đưa ra gợi ý để trợ giúp cho bên gửi chỉnh sửa lại địa chỉ đến, hoặc gửi lại một thông báo lỗi.

Một số tính năng quan trọng của SMTP

Bên cạnh cơ chế chuyển thư cơ bản, SMTP còn có một số tính năng khác cho phép SMTP hỗ trợ các yêu cầu kỹ thuật quan trọng, bổ trợ cho hệ thống thư điện tử như sau:

- Chuyển tiếp (Mail Relaying): Là khả năng máy chủ SMTP nhận thư từ máy khách SMTP và chuyển thư này đến máy chủ SMTP khác để chuyển thư hoặc gửi thư nhưng không sửa đổi dữ liệu mà chỉ lưu vết thông tin.

- Chuyển thư (Mail Forwarding): Là khả năng máy chủ SMTP chuyển thư đến một địa chỉ thư xác định trước để lưu trữ thư.

- Kiểm tra địa chỉ thư (Address Debugging): SMTP cung cấp câu lệnh để xác nhận một người dùng hay lấy nội dung của một danh sách thư thông qua các lệnh VRFY với tham số như tài khoản đăng nhập, họ và tên đầy đủ …

- Cổng thư (Mail Gatewaying): Là khả năng máy chủ SMTP nhận thư từ một hệ thống khách trong một môi trường vận chuyển và chuyển thư đến một hệ thống chủ trong một môi trường vận chuyển khác. Sự khác nhau về giao thức hay ngữ nghĩa thư giữa các môi trường vận chuyển có thể yêu cầu cổng thư SMTP thực hiện biến đổi thông điệp không được phép đến hệ thống chuyển thư SMTP.

Ứng dụng

SMTP được cài đặt trong các phần mềm máy chủ thư điện tử cung cấp dịch vụ thư điện tử (ví dụ: Microsoft Exchange Server, MDaemon Mail Server, Ipswitch IMail Server, IBM Lotus Domino, Sendmail…) và các phần mềm có chức năng gửi, nhận thư điện tử cài đặt trên máy khách (ví dụ: IBM Notes, Mozilla Thunderbird, Zimbra, Microsoft Outlook...). Trong Thông tư 01/2011/TT-BTTTT ngày 04/01/2011 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Công bố Danh mục tiêu chuẩn kỹ thuật về ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước quy định Bắt buộc áp dụng tiêu chuẩn SMTP và được xếp vào nhóm Tiêu chuẩn về kết nối.

Một số câu lệnh phổ biến trong SMTP